Chùa Đại Tuệ tọa lạc trên đỉnh cao nhất của dãy núi Đại Huệ thuộc xã Nam Anh, huyện Nam Đàn. Đây là công trình tín ngưỡng tôn giáo, nơi sinh hoạt văn hóa tâm linh, hướng thiện nổi tiếng trong vùng. Chùa nằm ở độ cao hơn 450 m so với mực nước biển trong không gian tĩnh lặng, cảnh vật thơ mộng. Đứng trên đỉnh Thăng Thiên của chùa nhìn xuống ta có thể nhìn thấy dòng Lam giang uốn lượn quanh các huyện Nam Đàn, Thanh Chương, Đô Lương, Hưng Nguyên, Vinh…và Hòn Ngư, Hòn Mắt, Hòn Mê ở biển Đông...
Theo tài liệu của giáo hội Phật giáo Việt Nam đây là nơi duy nhất trên đất nước ta có ngôi chùa thờ Phật bà Đại Tuệ, tức là đại diện cho trí tuệ của Đức Phật (Tuệ Giác, Tuệ Kiếm, Tuệ Lực, Tuệ Tâm, Tuệ Mục, Tuệ Nhãn).
Theo sử sách khi Vua Quang Trung hành quân ra Bắc đại phá 29 vạn quân Thanh vào mùa Xuân năm Kỷ Dậu 1789 có nghỉ tại đây. Lúc này vua và các tướng lĩnh đang đau đầu không biết làm sao để tiến ra Bắc nhanh nhất thì được sư bà ở chùa chỉ cho con đường thượng đạo (truông Băng) vừa nhanh vừa tránh được phục kích. Khi chiến thắng trở về, Hoàng đế Quang Trung nhớ ơn chỉ đường đã xuống chiếu cắt 20 mẫu đất cho chùa để dân làng lo việc hương khói, thờ cúng quanh năm.
Với ý nghĩa văn hóa, lịch sử, tâm linh… ngày 16/4/2011, Chùa Đại Tuệ chính thức được khởi công xây dựng lại với 20 hạng mục, trong đó có 04 ngôi bảo điện chính, được trải dài từ chân núi lên đến đỉnh núi, bắt đầu là chùa Trình, tiếp theo là chùa Hạ, chùa Trung và trên đỉnh là chùa Thượng.
Điều đặc biệt là toàn bộ hệ thống tượng pháp trên đại tháp chùa Thượng được thiết kế hoàn toàn bằng ngọc quý; tượng pháp trong Đại điện cũng như Tổ đường và nhà thờ Ngũ đế được làm từ gỗ dâu nguyên khối. Bên cạnh đó, tất cả câu đối đại tự trên chùa Đại Tuệ được viết toàn bằng chữ thuần Việt; đây là điểm nhấn đặc sắc nhằm tôn vinh nét đẹp và giá trị trường tồn của văn hóa Việt trong dòng chảy văn hóa, lịch sử.
Chùa Đại Tuệ được Hội kỷ lục gia Việt Nam công nhận bốn kỷ lục:
- Ngôi chùa trên núi có hồ nhân tạo lớn nhất;
- Ngôi chùa có hệ thống tượng hồng ngọc nhiều nhất;
- Ngôi chùa có hệ thống tượng bằng gỗ dâu nguyên khối nhiều nhất;
- Ngôi chùa có hệ thống câu đối bằng thư pháp thuần Việt nhiều nhất Việt Nam.
Chùa Đại Tuệ được UBND tỉnh Nghệ An công nhận là điểm du lịch theo quyết định số 6188/QĐ-UBND, ngày 21/12/2017.
Liên hệ: Thầy Minh Thanh - Chùa Đại Tuệ; ĐT: 034971286.